معرفی تایمر چندکاره و تایمر راه پله در لوگو زیمنس

تایمر چندکاره و تایمر راه پله در لوگو زیمنس مانند تایمرهای دیگر که در آموزش‌های قبلی در رابطه با تایمرهای عمومی با چند نمونه پرکاربرد آن‌ها آشنا شدید، عملکردهای مختص به خود را دارا می‌باشند. این دو تایمر از جهاتی مشابه یکدیگر هستند؛ پس تصمیم گرفتیم در این آموزش برای فهم بهتر عملکرد این دو تایمر، در کنار یکدیگر آموزش داده شوند.

تایمر راه پله در لوگو زیمنس

ابتدا به بررسی تایمر راه پله در لوگو می‌پردازیم. این تایمر با نام Stairway lighting switch یا کلید روشنایی راه پله در لوگو قرار گرفته است. همانطور که از نام آن پیداست عملکردی مشابه با روشنایی‌های تایمردار در راه‌پله‌ها است.

تنظیمات تایمر راه پله

این بلوک تنها یک ورودی با نام تریگر (Trg) دارد و خروجی آن مقدار دیجیتال (صفر یا یک) برمی‌گرداند.مقادیری که در تنظیمات این بلوک می‌توان تعریف نمود به شرح زیر است:

Off-Delay یا زمان T: این زمان مقدار زمان روشن ماندن خروجی را در صورت تحریک ورودی نشان می‌دهد.

Pre-warning time یا زمان !T: این زمان برای دادن هشدار استفاده می‌شود و مقدار زمان باقی‌مانده تا پایان روشن ماندن خروجی را بیان می‌کند.

Pre-warning period یا زمان T!L: این زمان مقدار زمانی که هشدار باید طول بکشد را بیان می‌کند.

نحوه عملکرد تایمر راه پله در لوگو:

فرض کنید مقدار T را برابر با 15 ثانیه، مقدار !T را برابر با 5 ثانیه و مقدار T!L را برابر با 2 ثانیه قرار داده‌ایم. در این صورت اگر ورودی Trg تحریک شود( یک شود)، بلافاصله خروجی این بلوک نیز وصل (یک) خواهد شد. با برداشته شدن تحریک ورودی (صفر شدن ورودی) تایمر شروع به شمارش تا رسیدن به زمان 15 ثانیه می‌کند.

حال 5 ثانیه مانده به پایان، یعنی با رسیدن به 10 ثانیه، زمان هشدار فرا می‌رسد. این هشدار با خاموش شدن خروجی به مقدار زمان T!L اتفاق می‌افتد (در این مثال 2 ثانیه خاموش می‌شود) و سپس روشن می‌شود.

تایمر چند کاره در لوگو زیمنس

این تایمر با نام Multiple function switch یا کلید چندکاره در لوگو موجود است. این تایمر عملکردی بسیار مشابه با تایمر راه پله دارد اما اندکی با آن متفاوت است.

مقادیر تایمر چندکاره

این تایمر علاوه بر ورودی تریگ (Trg) یک ورودی ریست (R) نیز دارد و خروجی آن از نوع دیجیتال (صفر و یک) خواهد بود. در این تایمر همانند تایمر راه پله سه زمان T و !T و T!L وجود دارد و دقیقا توضیحات و عملکرد آن مشابه با تایمر راه پله در لوگو است. اما در این تایمر یک مولفه دیگر نیز وجود دارد که عملکرد آن را متفاوت می‌کند:

Permanent Light یا زمان TL: این زمان مقداری را تعریف می‌کند که اگر ورودی Trg به آن مقدار فعال باشد، آنگاه خروجی به صورت دائم وصل خواهد شد تا زمانی که مجددا ورودی Trg یا ورودی ریست (R) فعال شود.

عملکرد تایمر چندکاره

فرض کنید همان مقادیری که در مثال تایمر راه پله بیان کردیم، در اینجا هم در نظر بگیریم و زمان TL را نیز روی 3 ثانیه تنظیم کنیم. حال دو حالت به وجود می‌آید:

اگر ورودی را به مدت 3 ثانیه یا بیشتر در حالت تحریک (یک) قرار دهیم، آنگاه خروجی این تایمر به صورت دائم وصل خواهد شد و برای صفر شدن خروجی آن لازم است تا ورودی R را تحریک کنیم یا اینکه یک بار دیگر ورودی Trg را برای لحظه‌ای فعال کنیم.

اگر ورودی را به مدت کمتر از زمان TL (در اینجا 3 ثانیه) تحریک کنیم، آنگاه عملکرد این بلوک دقیقا مشابه با عملکرد تایمر راه پله در لوگو خواهد بود و بعد از رسیدن به زمان هشدار، هشدار را به مدت زمان تعریف شده صادر می‌کند و در نهایت بعد از رسیدن به زمان T تعریف شده خروجی را قطع خواهد کرد.

یک نکته مهم

اگر زمان تنظیمی TL را مقدار دهی نکنیم و آن را روی صفر قرار دهیم، آنگاه عملکرد این بلوک چگونه خواهد شد؟! آیا عملا آن را به تایمر راه پله تبدیل کرده‌ایم یا خیر؟!

اگر زمان TL را صفر قرار دهیم، به محض فشار تحریک ورودی، خروجی بلوک تایمر چندکاره به صورت دائم وصل خواهد شد و عملا شمارشی در آن صورت نخواهد گرفت.

تفاوت کلی تایمر راه پله و تایمر چندکاره

علاوه بر تفاوت اصلی این دو بلوک یعنی زمان تنظیمی TL که در بلوک چندکاره وجود دارد، یک تفاوت دیگ در عملکرد کلی این دو بلوک وجود دارد. اگر زمانی که تایمر راه پله فعال و در حال شمارش زمان عملکرد خود است، ورودی آن را مجددا تحریک کنیم، عملیات شمارش زمان مجددا از ابتدا شروع خواهد شد. اما در تایمر چندکاره اگر این کار را انجام دهیم، باعث صفر شدن خروجی خواهیم شد که این مورد در دیاگرام روی بلوک چندکاره به وضوح مشخص است.