تابع خودنگهدار یا بلوک RS در لوگو زیمنس

تابع خودنگهدار یا همان Latching Relay که عموما با نام بلوک RS در لوگو شناخته می‌شود، در بسیاری از برنامه‌های طراحی شده در لوگو استفاده می‌شود. آشنایی با عملکرد این تابع، در این آموزش به صورت تصویری برای شما عزیزان ارائه شده است.

معرفی بلوک RS در لوگو

برای انتخاب این بلوک از ساختار درختی موجود در نرم‌افزار لوگو سافت کامفرت، از بخش Special functions به زیرمجموعه Miscellaneous یا همان متفرقه می‌رویم و بلوک RS در لوگو که Latching Relay نام دارد را انتخاب می‌کنیم و روی صفحه کار قرار می‌دهیم.

ورودی و خروجی‌های تابع خودنگهدار

این بلوک دارای دو ورودی دیجیتال و یک خروجی دیجیتال است. ورودی‌های این بلوک با عنوان‌های S و R مشخص شده‌اند. ورودی S اشاره به Set شدن بلوک یعنی همان 1 کردن خروجی دیجیتال است و بالعکس ورودی R نیز اشاره به Reset کردن بلوک یعنی همان 0 کردن خروجی دیجیتال دارد.

ورودی S یا همان Set : وصل کردن ( یک کردن ) خروجی بلوک در صورتی که خروجی صفر باشد و ورودی R فعال نباشد.

ورودی R یا همان Reset : قطع کردن ( صفر کردن ) خروجی بلوک در صورتی که خروجی یک باشد.

اولویت R به S در بلوک RS

همانطور که در بالا اشاره کردیم، ورودی Set وظیفه وصل کردن خروجی را در صورتی که خروجی صفر باشد و ورودی Reset فعال نباشد، به عهده دارد. این موضوع اولویت ریست به ست را در تابع خودنگهدار بیان می‌کند. به این معنا که اگر ورودی Reset فعال باشد، فعال شدن ورودی Set هیچ تاثیری در خروجی نخواهد داشت.

تنظیمات بلوک RS

اگر وارد تنظیمات بلوک RS شویم، با پنجره زیر روبه‌رو خواهیم شد:

در این پنجره دو تب که عموما در تمامی بلوک‌های موجود در لوگو وجود دارد با عنوان های Comment و Parameter وجود دارد. در تب Comment می‌توان توضیحاتی را اضافه کرد تا در کنار بلوک نمایش داده شود. در تب Parameter نیز تنظیمات چندان ویژه‌ای وجود ندارد و فقط می‌توان برای بلوک یک نام تعریف کرد یا خاصیت Retentivity را فعال یا غیرفعال کرد.

نکته مهم در رابطه با این بلوک، عدم امکان تغییر اولویت Reset نسبت به Set است که در تنظیمات این بلوک برای این منظور، اختیاری به کاربر داده نشده است؛ در صورتی که در بلوکی نسبتا مشابه با این بلوک یعنی بلوک Pulse Relay امکان تغییر این اولویت وجود داشت و در آموزش مربوط به آن، به این مورد اشاره کردیم.

خاصیت Retentivity

این ویژگی اشاره به خاصیتی دارد که وضعیت خروجی را در یک حافظه قرار می‌دهد تا در صورتی که تغذیه رله قطع شد (قطع برق )، بعد از وصل برق (روشن شدن رله) خروجی بلوک بدون صادر شدن فرمان جدید، در وضعیت قبل از قطع برق قرار بگیرد.

به عنوان مثال، اگر خروجی این تابع قبل از قطع برق در حالت وصل باشد و Retentivity فعال باشد، با قطع برق و وصل مجدد آن، کماکان خروجی این تابع در حالت وصل باقی خواهد ماند؛ اما در صورت غیرفعال بودن این خاصیت، با وصل تغذیه، خروجی به حالت صفر برخواهد گشت.

علت نام‌گذاری بلوک RS با عنوان خودنگهدار

با توجه به توضیحات داده شده در رابطه با عملکرد این بلوک، کارکرد آن یادآور مدار خودنگهدار کنتاکتوری است.

در این مدار با فرمان دادن توسط شستی وصل به بوبین کنتاکتور، خروجی آن وصل خواهد شد و با توجه به استفاده از کنتاکت باز به صورت موازی با شستی استارت، کنتاکتور به صورت دائم وصل خواهد ماند. این عملکرد دقیقا در بلوک RS توسط ورودی Set رخ خواهد داد.

در صورتی وصل بودن خروجی و فشار دادن شستی قطع، بوبین کنتاکتور قطع خواهد شد و این عملکرد در بلوک RS در لوگو توسط ورودی Reset صورت می‌گیرد. نکته پایانی، در رابطه با اولویت ریست نسبت به ست است، که در مدار کنتاکتوری واضح است در صورت فشرده نگه داشتن شستی قطع، آنگاه شستی وصل در خروجی تاثیری نخواهد گذاشت.