آموزش راه اندازی موتور دالاندر با لوگو زیمنس

راه اندازی موتور دالاندر با لوگو زیمنس یکی از روش‌های راه‌اندازی این نوع موتورها است. در این آموزش تصویری به زبان ساده عملکرد این موتور و نحوه راه‌اندازی آن را با استفاده از لوگو زیمنس خدمت شما عزیزان ارائه خواهیم کرد. در این آموزش راه اندازی موتور دالاندر با لوگو زیمنس به نحوی صورت می‌گیرد که این موتور با دور کند روشن می‌شود و سپس به دور تند منتقل می‌شود.

مقدمات راه اندازی موتور دالاندر با لوگو

می‌دانیم که موتورهای دالاندر می‌توانند در دو سرعت متفاوت به چرخش در بیایند. نسبت این دو سرعت نسبت به هم برابر با یک به دو است؛ یعنی سرعت تندتر دو برابر سرعت کندتر است.

نحوه سیم‌کشی دالاندر برای دور کند

برای راه‌اندازی موتورهای دالاندر با دور کند، باید اتصال سیم‌پیچ آن به صورت مثلث در نظر گرفته شود. به عنوان مثال تصویر زیر را مشاهده کنید. در این حالت سرهای 1U و 1V و 1W را به ترتیب به فازهای L1 و L2 و L3 متصل نموده‌ایم و سرهای دیگر را آزاد گذاشته‌ایم.

این حالت سربندی را اصطلاحا اتصال مثلث سری در موتور دالاندر می‌گویند.

نحوه سیم کشی دالاندر برای دور تند

حال برای رفتن به دور تند لازم است تا سربندی را به شکل تصویر زیر تغییر دهیم. این حالت را اصطلاحا اتصال ستاره دوبل در موتور دالاندر گویند. در این حالت موتور دالاندر با سرعت تند خود که دو برابر حالت کند است خواهد چرخید.

نکته مهم در این تغییر توجه به نحوه اتصال فازها بر سرهای موتور است. اگر در تصویر دقت کنید می‌بینید که فازهای L1 و L2 و L3 به ترتیب به سرهای 2U و 2V و 2W متصل شده‌اند و ترتیب U و V و W در حالت ستاره دوبل نسبت به حالت مثلث سری تغییر نکرده است. در صورتی که تغییری بین دو فاز اتفاق بیفتد باعث تغییر جهت چرخش موتور نیز خواهد شد.

تعداد کنتاکتور مورد نیاز برای این مدار

در راه اندازی موتور دالاندر با لوگو لازم است تا از سه کنتاکتور برای راه اندازی موتور دالاندر با لوگو استفاده کنیم. در حالت دور کند تنها به یک کنتاکتور نیاز داریم تا فازها را به ترتیب به سرهای شماره 1 متصل کند و اتصال مثلث سری شکل بگیرد. کنتاکتور K1M وظیفه این کار را به عهده دارد.

برای رفتن به دور تند لازم است تا ابتدا دور کند یعنی کنتاکتور K1M از مدار خارج شود و سپس کنتاکتور K2M برای اتصای سرهای اول به یکدیگر وارد مدار شود و بلافاصله کنتاکتور سوم یعنی K3M برای اتصال فازها به سرهای شماره 2 وارد مدار شود تا موتور دالاندر با دور تند بچرخد.

طراحی برنامه راه اندازی موتور دالاندر با لوگو

برای اینکه برنامه را طراحی کنیم ابتدا به سراغ ورودی و خروجی‌ها می‌رویم. در بخش قبل گفته شد که 3 کنتاکتور برای این مدار نیاز داریم؛ پس باید از 3 خروجی رله استفاده کنیم. هم چنین یک شستی بسته برای قطع کل مدار (I1)، یک شستی باز برای راه اندازی دور کند (I2) و یک شستی باز دیگر (I3) برای وصل دور تند در نظر می‌گیریم.

ابتدا به سراغ بخش مربوط به دور کند در راه اندازی موتور دالاندر با لوگو زیمنس می‌رویم.

طراحی بخش دور کند در برنامه موتور دالاندر

برای دور کند در راه اندازی موتور دالاندر با لوگو باید دقت کنید که شرط‌های مربوطه چک و در برنامه لحاظ شوند. شستی I2 که از نوع باز است قرار است Q1 را به صورت دائم وصل کند(Set). پس از بلوک RS برای این منضور استفاده می‌کنیم. اما شرط لازم برای روشن (Set) شدن Q1 این است که دو کنتاکتور دیگر یعنی Q2 و Q3 در حالت قطع باشند. پس لازم است تا آنها را در مسیر Set شدن Q1 بررسی کنیم.

کافی است تا این دو خروجی را با I2 به یک بلوک AND متصل کنیم تا برقراری همه شرایط توسط این بلوک AND چک شود و سپس دستور وصل شدن را به ورودی S در بلوک RS منتقل کند. دقت کنید که شرایط مطلوب در اینجا قطع بودن خروجی‌های Q2 و Q3 است پس در حالت مطلوب به ما مقدار صفر را خواهند داد. پس لازم است تا آن‌ها را NOT نموده تا مقدار یک را به بلوک AND بدهند.

خاموش شدن Q1 یا همان دور کند نیز توسط شستی بسته I1 و یا توسط شستی مربوط به دور تند (I3) اتفاق می‌افتد و باید این دو ورودی را به یک بلوک OR متصل نماییم و نتیجه را به ورودی R در بلوک Latching Relay ارتباط دهیم.

طراحی بخش دور تند در برنامه موتور دالاندر

برای دور تند باید شستی باز I3 را فشار دهیم. همزمان با آن باید چک شود که دور کند یا همان Q1 در حالت قطع قرار دارد. پس با یک بلوک AND این دور مورد را به ورودی S مربوط به بلوک RS مرتبط می‌کنیم. با روشن شدن Q2 باید Q3 نیز وصل شود. این کار با اتصال Q2 به Q3 رخ خواهد داد.

وظیفه خاموش شدن دور تند را نیز ورودی I1 بر عهده دارد. پس این ورودی را با به صورت NOT شده به بخش Reset در بلوک RS متصل می‌کنیم.

دقت کنید که تا اینجا برنامه‌ای که طراحی شده است، راه اندازی موتور دالاندر با لوگو بدون اولویت در وصل است؛ یعنی در لحظه اول موتور می‌تواند هم به صورت دور کند و هم به صورت دور تند اتفاق بیفتد. هم‌چنین در این برنامه امکان رفتن از دور کند به تند وجود دارد اما حالت عکس آن ممکن نیست. برای رفتن از تند به کند کافی است که دور کند بتواند دور تند را از مدار خارج کند؛ یعنی I2 بتواند Q2 را Reset بکند.

اما برنامه مد نظر ما راه اندازی موتور دالاندر با لوگو از کند به تند است؛ یعنی ابتدا فقط دور کند بتواند وصل شود و سپس دور تند بعد از آن اجازه وارد شدن در مدار را داشته باشد. در ادامه برنامه بالا را به این برنامه تبدیل می‌کنیم.

تبدیل برنامه به برنامه کند به تند

این شرط به معنی این است که ابتدا مطمئن شویم دور کند وصل شده است و بعد از آن اجازه وصل شدن به دور تند بدهیم. به عبارت دیگر وضعیت وصل شدن Q1 را در مسیر Set شدن Q2 قرار دهیم. اما یک بار این کار را برای بررسی قطع شدن Q1 انجام داده‌ایم. برای حل این موضوع باید از Flag ها یا همان Marker ها کمک کنیم و وضعیت وصل شدن دور کند را در آن‌ها ذخیره کنیم.

از پرچم M1 برای این منظور استفاده می‌کنیم و آن را توسط Q1 و بلوک RS مقداردهی می‌کنیم. با وصل شدن Q1 مقدار یک در این پرچم قرار داده می‌شود. حال این مقدار را در مسیر روشن شدن Q2 به بلوک AND اضافه می‌کنیم.

حالا وقتی Q2 اجازه وصل شدن خواهد داشت که مقدار M1 برابر با یک باشد و مقدار Q1 صفر شده باشد و سپس I3 فشار داده شود. دقت کنید که حتما مقدار M1 با قطع شدن مدار (فشار دادن I1) تغییر داده شود و به صفر تبدیل شود (Reset شود) تا بتواند با هربار وصل شدن Q1 دوباره مقدار دهی شود؛ در غیر اینصورت همیشه یک باقی خواهد ماند و فقط برنامه برای بار اول به درستی عمل خواهد کرد.

برنامه راه اندازی موتور دالاندر با لوگو زیمنس را می‌توانیم با اضافه کردن مواردی همچون بی‌متال‌ها و یا ایجاد تاخیر توسط تایمرهایی همچون After Pulse (ترکیب تاخیر در قطع و تاخیر در وصل) کامل تر کرد و خطاهای احتمالی را برطرف نمود.