برنامه ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو زیمنس
در این آموزش تصویری برنامه ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو زیمنس به زبان ساده آموزش داده می‌شود. در آموزش قبلی یعنی ستاره مثلث دستی با لوگو گفته شد که آن برنامه کاربرد عملی چندانی ندارد و آموزش آن به منزله پیش نیاز برای یادگیری برنامه ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو است. پس توصیه می‌کنیم ابتدا آن آموزش را مشاهده بفرمایید و سپس این آموزش را دنبال کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید
ایرادات ستاره مثلث دستی با لوگو
در برنامه زیر که مربوط به ستاره مثلث دستی است یک سری ایرادات وجود دارد. مشکل اول مربوط به عدم وجود تاخیر بین وصل کنتاکتور ستاره و کنتاکتور اصلی در زمان وصل حالت ستاره است. می‌دانیم که کنتاکتور اصلی باید بعد از اطمینان از وصل کنتاکتور ستاره وارد مدار شود.
مشکل بعدی که می‌توان مطرح کرد این است که در زمان جابه‌جایی از ستاره به مثلث نیز مانند حالت قبل، تاخیری بین عملکرد کنتاکتورها وجود ندارد و با توجه به کند بودن حرکت فنر کنتاکتورها نسبت به فرمان‌های لوگو، این نبود تاخیر می‌تواند حادثه آفرین شود. در ضمن برای اتوماتیک شدن این عملیات باید ورودی I3 نیز به کلی حذف شود.
طراحی ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو زیمنس
ابتدا به سراغ رفع اولین ایراد این برنامه یعنی ایجاد تاخیر بین وصل کنتاکتور اصلی و کنتاکتور ستاره می‌رویم. برای این منظور کافی است تا از یک تایمر تاخیر در وصل برای دستور به کنتاکتور اصلی استفاده کنیم. می‌دانیم که تایمر تاخیر در وصل با نگه داشتن تحریک ورودی آن شروع به شمارش می‌کند و بعد از زمان تنظیم شده، خروجی آن وصل خواهد شد.
ورودی Trg مربوط به این تایمر را به کنتاکتور ستاره یعنی همان Q1 وصل می‌کنیم تا به محض روشن شدن کنتاکتور ستاره، شمارش تایمر تاخیر در وصل نیز آغاز شود و بعد از زمان تنظیمی مثلا 0.5 ثانیه وارد مدار شود. این تاخیر اولین تغییر مورد نیاز برای رسیدن به برنامه ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو زیمنس است.
ایجاد حالت اتوماتیک تغییر از ستاره به مثلث
در برنامه ستاره مثلث اتوماتبک با لوگو، برای تغییر حالت از ستاره به مثلث دیگر نباید از یک شستی استفاده کرد بلکه این عملیات باید به صورت اتوماتیک رخ دهد و این ماهیت اصلی مدار ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو است. برای این منظور به مانند قسمت قبل می‌توانیم از یک تایمر تاخیر در وصل دیگر (on delay) استفاده کنیم.
این تایمر هم مانند تایمر قبل، ورودی خود را از کنتاکتور ستاره یا همان Q1 دریافت خواهد کرد تا بعد از زمان تعریف شده، مثلا 10 ثانیه، مدار از حالت ستاره به مثلث تغییر حالت دهد. این تایمر وظیفه دارد کنتاکتور ستاره را خاموش کند و کنتاکتور مثلث را راه‌اندازی نماید. برای خاموش کردن Q1 باید این تایمر در مسیر reset مربوط به Q1 به بلوک OR متصل شود.
اما برای روشن شدن Q3، در صورت اتصال این تایمر به مسیر Set شدن کنتاکتور مثلث، کماکان بین قطع شدن Q1 و وصل شدن Q3 تاخیر وجود نخواهد داشت و هر دو با هم اتفاق می‌افتند؛ پس لازم است تا این مشکل را نیز رفع کنیم.
ایجاد تاخیر در ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو
ابتدا ممکن است با خود فکر کنید برای ایجاد این تاخیر اصلی نیز از یک تایمر تاخیر در وصل دیگر استفاده کنیم! اما باید توجه داشته باشید که تایمر on delay زمانی عمل می‌کند و تاخیر را ایجاد می‌کند که ورودی آن در حالت تحریک شده باقی بماند.
پس استفاده از تایمر تاخیر در قطع به تنهایی نمی‌تواند راهکار این مسئله باشد؛ زیرا تایمری که ستاره را قطع و مثلث را وصل می‌کند (در شکل بالا بلوک B009) تنها برای یک لحظه وصل خواهد بود، چون ورودی خود را از Q1 می‌گیرد و با قطع Q1 این تایمر نیز قطع خواهد شد.
استفاده و ساخت تایمر After Pulse
در آموزش مربوط به چپگرد راستگرد سریع با لوگو نیز به تایمری برای ایجاد تاخیر نیاز پیدا کردیم و گفتیم که در برخی plcها تایمری با نام After Pulse وجود دارد که می‌تواند ورودی را بگیرد و یک با یک تاخیر خروجی خود را وصل کند اما در لوگو زیمنس این تایمر وجود ندارد و باید آن را با ترکیب تایمرها بسازیم.
همانطور که گفته شد تایمر on delay در وصل شدن تاخیر را ایجاد می‌کند اما به شرطی که ورودی آن تحریک شده باقی بماند. می‌دانیم که تایمر تاخیر در وصل یا همان off delay با تحریک ورودی خروجی را بلافاصله وصل می‌کند و با تاخیر تعریف شده خاموش می‌کند. پی می‌تواند در ورودی on delay قرار بگیرد و وظیفه تحریک ورودی آن را به عهده بگیرد که این عملکرد همان تایمر After Pulse است.
مرحله نهایی ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو زیمنس
با داشتن تایمر After Pulse و استفاده از آن در مسیر وصل شدن کنتاکتور مثلث، تاخیر لازم برای انتقال از ستاره به مثلث در نظر گرفته خواهد شد و طراحی برنامه ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو زیمنس به پایان می‌رسد. این برنامه در تصویر زیر نشان داده شده است.
توجه داشته باشید که در این برنامه ستاره مثلث اتوماتیک با لوگو که به روش بلوک دیاگرام (FBD) خدمت شما آموزش داده شد، مواردی هم‌چون بی‌متال در نظر گرفته نشده است و شما می‌توانید این برنامه را با اضافه کردن موارد مورد نیازتان کامل و کامل‌تر کنید.
